Nvidia’nın Eğittiği İnsansı Robotlar, Geleceğin Proleteryasını Oluşturabilir mi?
Teknoloji devi Nvidia, yapay zeka ve robotik alanındaki son çalışmalarıyla insansı robotların gelecekteki iş gücünün önemli bir parçası olabileceğini öne sürüyor. Ancak bu gelişme, insanlık için yeni bir etik ve ekonomik tartışmayı da beraberinde getiriyor: “Göçmenlerin sınırları aşmakta zorlandığı bir dünyada, sınır tanımayan robotlar yeni bir işçi sınıfına mı dönüşecek?”
Nvidia’nın araştırmacıları, robotların fiziksel becerilerini ve karar alma yeteneklerini geliştirmek için simülasyon tabanlı bir eğitim sistemi üzerinde çalışıyor. Bu sistem sayesinde insansı makineler, gerçek dünyadaki karmaşık görevleri öğrenebiliyor, hatta “uluslararası seyahat” engeli olmadan üretim hatlarına, depolara veya inşaat sahalarına entegre olabiliyor. Oysa aynı dünyada, insan göçmenler sınır duvarları, vize politikaları ve göçmen karşıtı yasalar nedeniyle hareket özgürlüğünden yoksun kalıyor.
Robotların Sınırları Aşma “Ayrıcalığı”
Göçmen işçiler, ekonomik krizler veya savaşlar nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kaldıklarında, hedef ülkelerin katı kurallarıyla karşılaşıyor. Buna karşılık, bir robot işçi, üretici firma tarafından bir ülkeye “ihraç edildiğinde” veya bulut tabanlı bir yazılımla uzaktan kontrol edildiğinde, herhangi bir sınır engeline takılmıyor. Bu durum, şirketlerin ucuz ve esnek iş gücü ihtiyacını robotlarla karşılama eğilimini artırabilir. Nvidia’nın projesi de bu yönde adımlar atıyor: “Eğitilmiş robotlar, lojistikten sağlığa kadar her sektörde insanların yerini alabilir.”
Geleceğin Proleteryası: İnsanlar mı, Robotlar mı?
Karl Marx’ın 19. yüzyılda tanımladığı “proleterya” kavramı, üretim araçlarına sahip olmayan emekçi sınıfını ifade ediyordu. Peki 21. yüzyılda bu rolü, sahiplerinin çıkarları için durmaksızın çalışacak robotlar mı üstlenecek? Uzmanlar, özellikle “yapay zeka + robot beden” kombinasyonunun, sermaye sahiplerine sınırsız bir iş gücü kaynağı sunabileceğini belirtiyor. Bu durum, insan emeğinin değer kaybetmesine ve işsizliğin artmasına yol açabilir. Robot işçiler, sosyal haklara, ücrete veya çalışma koşullarına itiraz edemeyecek. Üstelik göçmen işçilerin aksine, “vatandaşlık” veya “oturum izni” de gerektirmeyecek.
Robot teknolojisi ancak sosyalizmle sosyal adalet getirebilir
Nvidia’nın teknolojisi, insanlık için verimlilik vaat ederken, aynı zamanda küresel eşitsizliği derinleştirme riski taşıyor. Bugün sınırlarda yaşanan insani krizler, yarın yerini “robot işçi ordularının hâkimiyetine” bırakabilir mi?
Robot emeğinin işçi emeğinin yerini alması kapitalizmde sadece yoksulluğu daha da derinleştirecek, Bauman'ın deyimiyle geniş güvencesizler bu durumda birer "kusurlu müşteriye" dönüşecektir. Sosyalizm; işçi emeği güzellemesi ve kutsallaştırması olmaktan çıktığında, robotların üretim sürecinde aktif olarak rol aldığı bir dünya tüm insanlığın refaha ermesine ve özgürleşmesine yol açabilir.
