Kıbrıs toplumu Evkaf binasının akıbetinden kaygılı

Birleşik Krallık'taki Kıbrıs Türk toplumu, D’Arblay Sokak’ta yer alan, uzun yıllar Kıbrıs Türk Cemiyeti’ne ev sahipliği yapan beş katlı binanın başka kurumlara kiralanmasından dolayı tedirgin... Toplumun ileri gelenleri Evkaf'ın bu kararına tepki gösteriyor. 

Yarım yüzyılı aşkın süredir Kıbrıs Türk diasporasına ev sahipliği yapan, Soho’nun ortasında yer alan beş katlı bir bina, Birleşik Krallık'taki Kıbrıslı Türk topluluğunun itirazlarına rağmen Kuzey Kıbrıs kurumlarına ve özel sektör kuruluşlarına kiralandı.

Birleşik Krallık Kıbrıs Türk toplumu adına Charles Ramsden Danışmanlık Hizmetleri tarafından hazırlanan Kasım 2016 tarihli ayrıntılı bir raporda, mülkün uzun süreli kiralanmasından elde edilen gelirlerden yeni bir bina veya binalar satın alınması tavsiye ediliyordu. Böylece bu gelirle birçok Kıbrıs Türk derneğine, özellikle de gençlerin kültürel, eğitimsel ve sağlık ihtiyaçları giderilebilecek ve çok işlevli yeni bir toplum merkezi hayata geçirilebilecekti. Söz konusu rapor, Kıbrıs Türk Dernekleri Konseyi (Birleşik Krallık) (CTCA) Türk Dili, Kültür ve Eğitim Konsorsiyumu (UK) ve Türk Futbol Federasyonu (UK) adına sunulmuştu. Ancak raporun tespit ve önerileri Evkaf tarafından tamamen göz ardı edildi ve Evkaf Kıbrıs Türk toplumuna danışmadan binayı kendi tasarrufuyla kiraya verme kararı aldı. Muhtemel kiracıların kim olacağı ve topluluk için hangi gelirin elde edileceğine ilişkin ayrıntılar hakkında CTCA'dan gelen daha yeni sorular Evkaf tarafından göz ardı edildi.

CTCA Başkanı Ayşe Osman, “Raporumuzun dikkate alınmaması, küçük çocuklar, gençler, yaşlılar ve ihtiyaç sahibi Londralı Kıbrıslı Türkler yerine, Evkaf’ın binayı kendi amaçları için kullanacak olması bizi hem üzdü hem de hayal kırıklığına uğrattı.”

"Kuzey Kıbrıs İslami Yardım Vakfı Evkaf, Vakıf'ın yasal hak sahiplerinin Londra'daki Kıbrıs Türk Toplumu olduğunu kabul ediyor. Ancak binayı icar etmek (long-leasing) yerine kiralamayı tercih etmeleri ve bunun yerine 'Kuzey Londra'da' başka bir bina satın almaları hiçbir anlam ifade etmiyor. Bu, toplumun çıkarlarına aykırıdır.  Evkaf’ın katı kuralları dahilinde binayı icar etmek (long-leasing) yerine tek taraflı kiralaması ve bir merkez satın alması Londra'daki Kıbrıslı Türklerin çıkarlarına ters düşmektedir. Bu bina, yarım asır önce sıradan Kıbrıslı Türklerin zor kazanılan paraları ve Türkiye hükümetinin yardımlarıyla satın alındı. Lefkoşa'daki Evkaf'a tahsis edilmesinin tek nedeni, özel kâr için satılmamasını sağlamaktı. Evkaf bu kararıyla kendi kurallarını da ihlal etmektedir.”

“Evkaf'ın İngiltere'nin Kıbrıs Türk Toplumu ile herhangi bir yazılı anlaşması bulunmuyor. Birkaç gün önce gazetelerde binanın kiralanmasından elde edilen gelirin Kıbrıs Türk toplumuna daha yakın alternatif binaların kiralarının ödenmesinde kullanılacağı sözü verildi. Ancak, topluluk için binadan ne kadar kazanılacağına dair herhangi bir ayrıntı sağlamadı. Üstelik Evkaf kamuoyuyla paylaşmadığı binanın onarım masraflarını da binanın kiralanmasından elde edilecek gelirden düşeceğini ifade ediyor. Kıbrıslı Türkler olarak biz bu binadan piyasa koşullarında gelir elde edileceğini nereden bileceğiz? Ne kadar gelirin olacağını bilmeden, önceden nasıl harcama planı yapabiliriz? Hele de Türk Lirası kurunun bu kadar düşük olduğu bu dönemde, Kuzey Kıbrıs kurumları bu mülkü kiralamak için dünyanın en yüksek kira oranlarını nasıl ödeyebilir?”

Dr Tahsin Bilginer

Evkaf'ın 20 Nisan 2022'de binanın kendi inisiyatifinde kiralanacağı söylemesi Kıbrıslı toplum tarafından tepkiyle karşılandı. On yıllardır Kıbrıs Türk toplumunun ihtiyaçlarına hizmet eden hekim ve eski CTCA başkanı Dr Tahsin Bilginer, “Evkaf'ın eylemlerinden tiksinti duyuyorum. Bu bina, onlara güvendiğimiz için 70 yıl önce Evkaf'a verildi. Evkaf bu binayı bizden alıyor ve kendi menfaati için kullanıyor. Bu affedilemez“ dedi.

Münir Tatar

Tatar & Co Ltd Chartered Accountants sahibi ve seçkin iş adamı Münir Tatar şunları söyledi: “Bu bina en başından beri İngiltere’deki Kıbrıs Türk toplumumuza hizmet etmek için tasarlandı. Evkaf'ın Konsey’e ve diğer sivil toplum kuruluşlarına danışmadan ve 300 bin Kıbrıslı Türk'ü görmezden gelerek bu binayı alıp Kıbrıs Türk Ticaret Odası'na kiralaması çok yanlış."

Tuncel Nalbantoğlu

Londra'nın tanınmış iş adamı ve Vatan Catering ltd'nin sahibi Tuncel Nalbandoğlu: "Londra'da yaşayan Türk toplumuna ait olan Evkaf binasının Kıbrıs Ticaret Odası'na ve diğer özel şirketlere verilmesi İngiltere'de yaşayan Türk toplumuna büyük bir haksızlık ve hakarettir" dedi.

Zeka Alsancak MBE, CTCA yeni başkanı ve Kültür Derneği Fahri başkanı şunları soyledi: “Vakıflar idaresi Vakfedilen değerleri vakfedilme maksadına göre icra etmek zorundadır.

Maksadı aşmak veya değiştirmek yetkisi yoktur. Eğer Darbly St. binasıyla ilgili duyduğumuz karar ve icraat doğruysa, bu, Vakıf kurallarına aykırı ve emanete ihanet olur. İngilizcede Vakfın karşılığı ‘Trust’ iyi kavranmalıdır”.

Kıbrıs Türk Dernekleri Konseyi, Kıbrıs merkezli bir kurum tarafından 5 Mayıs 2022'de bu bina için yapılması planlanan açılış törenini kınadı ve Evkaf'ı İngiltere'nin Kıbrıs Türk toplumunun ihtiyaçlarını acil olarak görüşmeye çağırdı. Konsey, Evkaf'ın bir an önce binayı uzun süreli kiraya vererek alternatif bina temini konusunda ilerleme kaydetmesini talep etti.